نصب سوله

سوله که در لاتین به آن Gable Bents یا Shed نیز گفته می‌شود یک سازه فلزی با سقف شیبدار است که برحسب نوع آن، می‌تواند کاربردهای متفاوتی داشته باشد. این سوله‌ها سازه‌هایی سرتاسری و بدون ستون میانی هستند. همان‌طور که گفته شد سوله‌ها با توجه به استفاده‌ای که قرار است از آن‌ها بشود انواع مختلفی دارند. برای مثال رایج‌ترین سوله‌هایی که مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتنداز:

• سوله‌های صنعتی Industrial Shed
• سوله‌های ورزشی Sport hall
• سوله‌های استودیویی Studio Shed
• سوله‌های نمایشگاهی Exhibition
• سوله‌های کارگاهی Workshop
• سوله‌های ریخته‌گری Mill
• و…

برای اولین بار ساخت این سازه‌های فلزی با سقف شیبدار که امروزه آن را با عنوان سوله می‌شناسیم با شروع انقلاب صنعتی در اروپا رونق گرفت. در آن دوره به منظور ساخت محلی برای کار در کارخانجات این سازه‌ها بسیار مورد توجه قرار گرفتند. کاربردهای زیادی که سوله‌ها دارند آن‌ها را در میان انواع سازه‌ها بسیار محبوب‌تر کرده است تا جایی که می‌توان گفت امروزه سوله سازی یکی از مهم‌ترین صنعت‌های جوامع رو به پیشرفت است.

استفاده از سوله‌ها از سوی ایرانیان از چیزی حدود 80 سال پیش با الگوبرداری از اروپاییان شروع شد. در ابتدا از این سازه‌های فلزی تنها به عنوان کارگاه یا ساخت کارخانجات استفاده می‌شد اما در حال حاضر شاهد کاربردهای بیشتری از سوله‌ هستیم. امروزه یکی از ارکان‌های اصلی راه‌اندازی کارخانجات یا کارگاه‌های مختلف، ساخت سوله است. طراحی سوله‌ها سبک متفاوتی از طراحی دیگر سازه‌ها دارد و بیشترین تفاوت آن‌ها در ساخت سقف و دهانه این سازه است؛ سقف سوله دارای شیب‌ بوده و دهانه‌ آن‌ها بزرگتر از سازه‌های دیگر است. بزرگی دهانه یک سوله بستگی به کاربرد آن دارد به عنوان مثال از سوله‌ها می‌توان حتی به عنوان آَشیانه هواپیماها استفاده کرد.

وابسته به آن که سوله در چه ابعادی و با چه روشی طراحی و ساخته می‌شود و همچنین چه برندی این سوله را طراحی می‌کند، مدت زمان طراحی و اجرای سوله می‌تواند متفاوت باشد. 

برند آریا بارون توس سالیان سال است که در زمینه طراحی و ساخت سوله فعالیت می‌کند. کیفیت محصولات آریا بارون توس باعث شده که حتی قطعات و تجهیزات ساخت سوله این برند به کشورهای دیگر نیز ارسال شود. 

کمی پیش به انواع این سازه‌های فلزی از نظر نوع کاربردی که دارند اشاره کردیم. سوله‌ها را براساس طراحی و شیوه ساخت نیز می‌توان به انواع مختلفی تقسیم بندی کرد. همچنین انواع این سازه‌های فلزی دارای ابعاد متفاوتی نیز هستند. انواع سوله از نظر طراحی ساخت عبارتنداز:

1. سوله قوسی
2. سوله‌های چند ضلعی
3. سوله‌های یک دهانه که به صورت 88 ساخته می‌شوند
4. سوله‌های چند دهانه که به صورت 88، 888 یا 8888 ساخته می‌شوند
5. سوله‌های دو دهانه که به صورت 8 ساخته می‌شوند

سوله سازی مستلزم محاسبات فنی و طراحی‌های دقیق است از همین‌رو لازم است که ساخت سوله‌ را به تیمی باتجربه و متخصص در این زمینه بسپارید. اصلی‌ترین معیارهای طراحی هر یک از انواع سوله‌های فوق تخصص و دقت است. چنانچه این دو فاکتور بسیار مهم در پروسه ساخت و طراحی سوله‌ها رعایت نشود، ساخت و ساز سوله می‌تواند بسیار پرهزینه‌تر شود. عدم دقت کافی در طراحی سوله‌ها استحکام، دوام و پایداری آن‌ها را کاهش داده و در نهایت ممکن است خسارات جبران ناپذیری بر روی دست سازنده سوله یا مشتری بگذارد.

سوله‌ها کاربردهای زیادی دارند. با پیشرفت هرچه بیشتر صنعت سوله سازی، کاربرد این سازه‌های فلزی نیز رو به افزایش است. عمده کاربرد سوله‌ها برای انجام کارهای صنعتی است. اگر تاکنون محیط چندین کارگاه صنعتی یا کارخانجات مختلف را دیده باشید حتما سوله‌هایی را در آنجا نیز مشاهده کرده‌اید. بیشترین کاربرد سوله‌ها را می‌توان موارد زیر دانست:

• ساخت آشیانه هواپیماها (این سوله‌ها نسبت به سایر انواع سوله‌ها دهانه‌های بزرگ‌تری دارند.)
• ساخت سوله برای کارخانه‌ها
• ساخت سوله به عنوان کارگاه‌های صنعتی
• ساخت سوله به عنوان انباری
• استفاده از سوله‌ها به عنوان تعمیرگاه
• استفاده به عنوان سالن‌های ورزشی
• استفاده به عنوان پارکینگ خودروها
• استفاده به عنوان سالن‌های همایش
• استفاده به عنوان سالن مجالس و تالار
• مرغداری
• و…

سوله‌ها بسته به نوع و کاربردی که دارند دارای اجزای مشخصی هستند. هر یک از اجزای تشکیل دهنده سوله‌ها طبق محاسبات دقیق مهندسان طراحی و ساخته می‌شوند. توجه داشته باشید که ابعاد قطعات و اجزای سوله‌ها بسته به کاربردی که دارند با یکدیگر متفاوت است. به عنوان مثال در ساخت یک سوله صنعتی ابعاد اجزا و قطعاتی که مورد استفاده قرار می‌گیرد متفاوت از ابعاد سوله‌های ورزشی است. انتخاب درست قطعات و متریال برای ساخت سوله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اجزای تشکیل دهنده یک سوله به شرح زیر است:

1. پوشش دیوار و سقف سوله‌ها (بهترین متریال برای پوشش سقف و دیوارهای سوله، ساندویچ پانل است.)
2. قاب خمشی با تکیه‌ گاه‌های ساده یا گیردار
3. میل مهارها
4. مهارهای عرضی و طولی (مهارهای طولی به صورت قوطی با لوله به کار گرفته می‌شوند و مهارهای عرضی شامل بادبندهای سقف می‌شوند.)
5. لاپه یا زد که در اندازه‌های 6 و 7 متر برای ساخت سوله مورد استفاده قرار می‌گیرند.
6. براکت برای انتقال بار جرثقیل به ستون‌ها
7. بادبندها که اغلب به صورت پروفیل مورد استفاده قرار می‌گیرند.
8. نبشی سینه بند

موارد فوق جزو اجزای ثابت انواع سوله‌ها به شمار می‌روند. بسته به نوع سوله از نظر شیوه ساخت و کاربردی که دارد، ممکن است اجزای بیشتری به موارد فوق افزوده شود.

بهترین متریال برای پوشش سقف و دیواره‌های سوله ساندویچ پانل است. همان‌طور که می‌دانید ساندویچ پانل‎‌ها خود دارای انواع متفاوتی هستند که تفاوت آن‎ها در میزان قدرت عایق کنندگی لایه میانی ساندویچ پانل است.

پوشش های سقف برای محافظت از تجهیزات و امکانات داخلی سوله و همچنین برای جلو گیری از نفوذ بارش باران برف نیز ساخته می شوند به همین علت ما برای پوشش سقف سوله ها باید به دنبال بهترین پوشش از لحاظ مقاومت در برابر عوامل طبیعی مانند باد و باران و برف و غیره … باشیم  مهمترین قسمت یک پوشش سقف ، لایه بیرونی آن می باشد که باید به عنوان یک سپر مقاوم عمل کند و در برابر نفوذ آب ، ضربات وارده ، نور آفتاب و رعد و برق… از خود مقاومت نشان دهد ،
از انواع متریال های گوناگون می توان به این چند مورد اشاره کرد:ساندویچ پانل،ورق های یو پی وی سی ،گالوانیزه ، آلومینیومی ، و پلی کربنات این پوشش از متریال های گوناگونی ساخته می شود که بسته به اقلیم  آب و هوایی جغرافیایی و نوع کاربری سوله می تواند متفاوت باشد.

قیمت احداث و ساخت یک سوله تحت تاثیر عوامل متعددی تعیین می‌شود. عواملی چون طراحی سوله، ابعاد، نصب، پوشش سقف و دیواره‌ها، جابه‌جایی و… همگی جزو عواملی هستند که بر روی قیمت ساخت هر متر مربع سوله تاثیرگذار است. توجه داشته باشید که با بالا رفتن قیمت مصالح مختلف در بازار اگر تولید کننده‌ای پیشنهاد ساخت سوله با قیمت‌هایی بسیار کمتر از حد معمول را داد نباید به راحتی اعتماد کنید. علت اعلام قیمت پایین برای ساخت سوله از سوی برخی از تولیدکنندگان می‌تواند موارد زیر باشد:

• عدم تجربه و تخصص کافی در زمینه طراحی و ساخت سوله
• استفاده از متریال بی‌کیفیت و درجه سه
• عدم اطلاع مجری کار از هزینه‌های احداث سوله در بازار

همان‌طور که ذکر شد هزینه ساخت سوله به عوامل متعددی چون ویژگی‌ها و امکانات سوله، مصالح به کار رفته، متراژ و… بستگی دارد. مهم‌ترین عواملی که می‌توانند هزینه‌های مربوط به احداث یک سوله را کم یا زیاد کنند عبارتنداز:

1. کاربری سوله‌ها و در نهایت نقشه ساخت آن‌ها با یکدیگر متفاوت است و این موضوع تاثیر زیادی بر روی قیمت نهایی می‌گذارد.
2. مکان اجرای سوله (طول و عرض زمین، شیب زمین، مقدار خاک برداری و خاک ریزی مورد نیاز و…) نیز می‌تواند بر قیمت تمام شده اجرای یک سوله تاثیر زیادی بگذارد.
3. وزن سوله نیز از عوامل بسیار مهم در تعیین قیمت این سازه‌های فلزی است. (وزن سوله‌ها با توجه به محاسبه وزن دهانه و ارتفاع آن‌ها محاسبه می‌شود.)
4. نیاز به نصب دستگاه‌هایی چون جرثقیل در سوله هزینه‌ را بیشتر می‌کند.
5. طراحی نمای بیرونی سوله نیز هزینه جداگانه‌ای دارد.

محلی که قرار است سوله در آن ساخته شود، محل قرارگیری سوله و نوع فونداسیون از جمله مهم‌ترین نکاتی هستند که حین طراحی یک سوله باید به آن‌ها توجه شود. توجه داشته باشید که طراحی سوله تخصصی بوده و باید از سوی مهندسین متخصص این حوزه صورت بگیرد. در طراحی این سازه‌های فلزی نکات مهمی وجود دارد که عدم توجه به هر یک از آن‌ها ممکن است خسارات جبران ناپذیری به بار آورد. از دیگر نکات مهمی که حین طراحی سوله باید به آن‌ها توجه داشت می‌توان موارد زیر را نام برد:

• محاسبه درصد شیب برای سقف سوله
• انتخاب پوشش مناسب
• بارگذاری جرثقیل برای سوله مورد نظر
• اندازه گیری دقیق ارتفاع جانبی سوله و دیوارها
• بارگذاری جانبی سوله برای بار ناشی از زلزله یا باد
• بارگذاری برای بار نامتقارن و بار مرده ناشی از برف
• محاسبه ضریب طول موثر
• محاسبه اندازه طول و دهانه سوله
• توجه به تعداد قاب‌های موجود در طول سوله

پروسه نصب این سازه فلزی همانند ساخت آن باید توسط مهندسین متخصص صورت بگیرد. قسمت‌های مختلف یک سوله را از طریق پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌کنند. در صورت نیاز این اتصال از طریق جوش نیز انجام می‌شود. عملیات نصب سوله‌ها در چندین روز به پایان می‌رسد چراکه اغلب اتصالات این سازه‌ها از نوع فلنجی است و نصب آن به سادگی صورت می‌گیرد. سرعت بالای ساخت و نصب سوله‌ها آن‌ها را به سازه‌هایی مقرون به صرفه تبدیل کرده است.